Położenie
Beskid Sądecki to pasmo górskie w Karpatach Zachodnich, należące do Beskidów Zachodnich. Od zachodu pasmo to ograniczone jest doliną Dunajca, która oddziela go od Gorców, na północnym zachodzie od Beskidu Wyspowego, od północy sąsiaduje z Kotliną Sądecką, zaś na północnym wschodzie i wschodzie: doliny Kamienicy, Mochnaczki, Muszynki oraz Przełęcz Tylicka i Krzyżówka są naturalną granicą z Beskidem Niskim. Od południowego wschodu przez dolinę Muszynki graniczy z Górami Leluchowskimi o nieustalonej jednoznacznie przynależności, zaliczanymi w skład Gór Czerchowskich lub Beskidu Sądeckiego. Na południu Beskid Sądecki, wzdłuż granicy, państwowej sąsiaduje ze słowackimi Górami Lubowelskimi, natomiast dalej na wschód – z Małymi Pieninami poprzez Przełęcz Rozdziela oraz Grajcarek.
Ciekawostki z historii, fauny, flory, kultury
Beskid Sądecki zbudowany jest z fliszu płaszczowiny magurskiej. Płynący przez Beskid Sądecki Poprad dzieli go na dwie części:
Pasmo Radziejowej (1262 m n.p.m.) - położone na zachód od Popradu; znajduje się tu najwyższy szczyt Radziejowa oraz pozostałe w regionie szczyty przekraczające 120 m n.p.m.
Pasmo Jaworzyny Krynickiej (1114 m n.p.m.) - leży na wschód o pasma Radziejowej i przełomu Popradu; znajdują się tu jedynie dwa wzniesienia, których wysokość przekracza 1100 m n.p.m., a są to : Jaworzyna oraz Wielka Bukowa.
W krajobrazie na główny plan wysuwa się malownicza dolina Popradu z wgłębionymi meandrami między Piwniczną a Muszyną. Oprócz tego region ten cechuje duża lesistość; przeważająca część obszaru Beskidu Sądeckiego należy do granic Popradzkiego Parku Krajobrazowego, w obrębie którego utworzono liczne rezerwaty przyrody. Park ów utworzony został w 1987 roku i jest jednym z największych parków tego typu w Polsce; jego powierzchnia obejmuje 54212 ha, oprócz przyrody ożywionej występują tu wody mineralne (20% zasobów Polski), skałki np. Diabelski Kamień na stoku Jaworzyny Krynickiej), czy jaskinie (np. Bania w Radziejowej). Region Beskidu Sądeckiego jest niezmiernie atrakcyjny pod względem turystycznym, głównie z uwagi na piękne krajobrazy, liczne uzdrowiska oraz bogate dziedzictwo folkloru (np. szlak architektury drewnianej, do którego należą: drewniana zabudowa Krynicy oraz cerkwie m.in. w Powroźniku, Złockim, Szczawniku, a także kościół w Tyliczu ). Głównymi miejscowościami turystycznymi są tu: Krynica, Muszyna Złockie, Żegiestów, Piwniczna, Ryto, Tylicz oraz Stary i Nowy Sącz. W Krynicy, Muszynie, Wierchomli Małej oraz należącej do Piwnicznej Suchej Dolinie znajduje się kompleks wyciągów i stoków narciarskich; jednym z najpopularniejszych jest Jaworzyna Krynicka, na którą z doliny Czarnego Potoku w Krynicy wjeżdża linowa kolejka gondolowa. Ponadto w górach wyznaczonych jest wiele szlaków do turystyki pieszej, z których najważniejszym jest Główny Szlak Beskidzki, biegnący grzbietami Pasm Radziejowej i Jaworzyny. Wytyczony jest tu również specjalny szlak rowerowy, a nawet przebiega tu Transbeskidzki Szlak Konny. Wśród pozostałych atrakcji turystycznych warto wymienić skałki np. Diabelski Kamień na stoku Jaworzyny, Kamień Świętej Kingi pod Skałką czy niewielkie wodospady na potokach, jak na przykład Zaskalnik.
Miejscowości
Zobacz również